W 1773 roku z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego powstało pierwsze na świecie ministerstwo oświaty – Komisja Edukacji Narodowej. Wydarzenie to było ściśle powiązane z programem naprawy Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Komisja Edukacji Narodowej konsekwentnie walczyła o zmianę sposobu myślenia społeczeństwa i o wpojenie młodym ludziom nowego systemu wartości. Siłą KEN były uporczywa i konsekwentna praca, wysokie wymagania stawiane sobie i innym oraz przestrzeganie patriotyzmu.

Do KEN powołano 4 senatorów i 4 reprezentantów izby poselskiej. Wszyscy reprezentowali wysoki poziom intelektualny, posiadali znajomość filozofii i ekonomii.

Odpowiedzialność za działania programowe, organizacyjne i wykonawcze spoczęła na powołanym do życia wiosną 1755 roku Towarzystwie do Ksiąg Elementarnych. Opracowało ono m.in. nowe podręczniki, z czego autorami połowy z nich byli nauczyciele z rzeszowskiego Collegium Ressoviense (dzisiejszego I LO). Pijar, ks. Stanisław Konarski, sformułował w ramach prac Komisji program wychowania patriotyczno-obywatelskiego. Członkami Towarzystwa byli wybitni pedagodzy znani już ze swej współpracy z KEN. Stanowili oni elitę umysłową ówczesnego środowiska pedagogicznego.

Ukoronowaniem zbiorowego wysiłku były „Ustawy Komisji Edukacji Narodowej” – pierwszy statut szkolny, ujmujący w jednolity system całokształt problemów edukacyjnych w skali polskiej i światowej.