18 marca obchodzimy Światowy Dzień Recyklingu. Został on ustanowiony w 2018 roku w celu promowania korzyści, jakie niesie ze sobą odzyskiwanie surowców z odpadów. Każdego roku 2 miliardy ton odpadów trafia na wysypiska śmieci. Recykling może zmniejszyć ich ilość. 

Celem Światowego Dnia Recyklingu jest zjednoczenie ludzi na całym świecie w celu zachowania sześciu podstawowych zasobów: wody, powietrza, węgla, ropy, gazu ziemnego i minerałów oraz pokazanie potęgi nowo powstałego „siódmego zasobu” w postaci odpadów, które poddawane są recyklingowi. Ważne jest uzmysłowienie ludziom, że odpowiedzialne zarządzanie zasobami naturalnymi to nasz wspólny problem i wspólna odpowiedzialność dla zabezpieczenia przyszłości naszej planety.
Recykling polega na odzyskiwaniu i powtórnym wykorzystaniu odpadów przy tworzeniu nowych produktów. Jego celem jest przetworzenie śmieci tak, żeby odzyskać z nich cenne surowce i ponownie je wykorzystać. Recykling stanowi kluczowy element globalnej gospodarki o obiegu zamkniętym, który pomaga chronić nasze zasoby naturalne.
Przez ostatnie 50 lat zużyliśmy więcej zasobów niż w całej poprzedniej historii. Nic zatem dziwnego, że obecnie stoimy w obliczu kryzysu klimatycznego o niezrównanych rozmiarach, przed którym ostrzegają naukowcy i lekarze, a także niektórzy przywódcy państw z całego świata. W 2017 roku prezydent Francji Emmanuel Macron powiedział „Nie ma planu B, ponieważ nie ma planety B”. Jeśli nie dokonamy znaczących i szybkich zmian, będziemy świadkami postępującego kryzysu – topnienia pokrywy lodowej, dalszego globalnego wzrostu temperatur, płonących kontynentów i szybkiego wylesiania. Jeśli dziś, tu i teraz, nie zadbamy o nasze zasoby i środowisko, zniszczymy naszą planetę i odbierzemy następnym pokoleniem szansę na normalne życie. Jeśli chcemy powstrzymać postępujące procesy degradacji środowiska, wszyscy powinniśmy przestrzegać zasad recyklingu i w odpowiedni sposób segregować śmieci. 

Z globalnym rozwojem technologicznym i bogaceniem się społeczeństwa nieodłącznie wiąże się wzrost odpadów powodujących poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Problem ten dostrzeżono już w czasach pierwszej rewolucji przemysłowej (określanej jako wiek pary), która miała miejsce pod koniec XVIII i na początku XIX wieku. Dzisiaj, gdy mamy do czynienia z coraz większą liczbą wyrobów i produktów, odpady stanowią jedno z najważniejszych i najpilniejszych wyzwań XXI wieku.
Polskie prawo nakłada obowiązek selektywnego zbierania wielu rodzajów odpadów na samorządy gminne i przedsiębiorców wprowadzające towary na rynek. Obowiązek recyklingu jest realizowany zazwyczaj w formie procentu (opakowania, baterie czy bioodpady) lub masy (zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny) odpadów, które w danym roku mają zostać poddane recyklingowi.

Jakie surowce podlegają recyklingowi?

Największą część odpadów pozyskiwanych do recyklingu stanowią posegregowane śmieci z gospodarstw domowych. Zgodnie z Jednolitym Systemem Segregacji Odpadów obowiązuje podział na pięć frakcji:

• papier (kolor niebieski)
• metale i tworzywa sztuczne (kolor żółty)
• szkło (kolor zielony)
• zmieszane (kolor czarny)
• bioodpady (kolor brązowy)

Dzięki odpowiedniemu składowaniu makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i metalu (rzadko kiedy można znaleźć osobny pojemnik na metale, dlatego należy je wrzucać o żółtego pojemnika), przyczyniamy się do ponownego wykorzystania niechcianych przez nas odpadów. Ponadto ponownemu przerobowi można również poddać materiały, z których jest szyta nowa odzież, jak np. koszulki sportowe wykonane z plastiku. Z obróbki odpadów powstają również banknoty, meble, części samochodowe, paliwo i wiele innych wyrobów.

Co powstaje z recyklingu?

Szkło i aluminium podlegają recyklingowi w 100%, można je też przetwarzać nieskończoną ilość razy. W przypadku aluminium jest to o tyle ważne, że produkcja aluminium z rud jest relatywnie droga, a złoża boksytu nie odnawiają się. Dzięki recyklingowi szkła możemy ograniczyć zużycie piasku, dolomitu i sody. Wprowadzając tylko jedną szklaną butelkę do wtórnego obiegu, ograniczamy zużycie energii równe 4 godzinom pracy 100 watowej żarówki! Tymczasem statystyczny mieszkaniec Polski wyrzuca do pojemników na odpady zmieszane aż 56 szklanych opakowań rocznie. Warto zmienić przyzwyczajenia i śmiecić mniej.

Tworzywa sztuczne powstają z pochodnych ropy naftowej. Zamiast zużywać ropę, której zasoby są ograniczone i której wydobycie jest bardzo kosztowne, tworzywa sztuczne można ponownie wykorzystać – jako wysokokaloryczne źródło energii lub jako surowiec wtórny, np. z 35 popularnych butelek PET można wyprodukować bluzę z polaru. Plastik może być też przetwarzany na innego rodzaju ubrania specjalistyczne lub sportowe, powstają z niego także namioty, plecaki czy buty. 

Aby uratować jedno drzewo, wystarczy 59 kg makulatury.

Recykling, a ochrona przyrody

Recykling to oszczędność ograniczonych zasobów naturalnych, a także zmniejszenie szkodliwego wpływu na środowisko. Dla przykładu, recykling aluminium pozwala ograniczyć zanieczyszczenie wody o 97% w porównaniu z cyklem produkcji z rudy. Równocześnie oznacza obniżenie o 95% emisji trujących gazów do atmosfery. Co więcej, przynosi oszczędność ropy naftowej i zużycia energii nawet do 95%. Dzięki recyklingowi jest też mniej wysypisk. Choć bezpośredni koszt wywozu śmieci na składowisko jest tańszy niż ich przetwarzanie, to jednak faktyczne wydatki związane z utrzymywaniem składowisk, ograniczaniem ich wpływu na środowisko i rekultywację przyległych do nich obszarów są znacznie wyższe.

Drugie życie starych przedmiotów

W ostatnim czasie coraz więcej ludzi poszukuje możliwości maksymalnego przedłużenia życia raz wyprodukowanych rzeczy. Motywacje są różne - może to być forma zabawy, czasami jest to konieczność. Część osób manifestuje w ten sposób, że troszczy się o środowisko naturalne. Tak naprawdę, jedynie od naszych pomysłów i wyobraźni zależy, w jaki sposób wykorzystamy stare przedmioty. Meble, ubrania, butelki czy puszki mogą dowolnie przeistaczać się w nowe twory. O recyklingu warto pomyśleć już na etapie zakupów. Kupuj tylko tyle, ile naprawdę potrzebujesz. Weź na zakupy torbę wielorazowego użytku. Unikaj produktów jednorazowych i zbędnych opakowań. Wybieraj produkty w opakowaniach, które nadają się do recyklingu, albo są wykonane z materiałów biodegradowalnych. Zanim kupisz kolejny produkt, zwróć uwagę, czy materiał, z którego został wykonany, nadaje się do recyklingu.

Recykling a gospodarka

Dzięki recyklingowi zmniejszamy także zużycie surowców, których zasoby są ograniczone i emisję szkodliwych substancji do środowiska. Recykling jest ważnym elementem gospodarki krajów rozwiniętych, gdyż umożliwia wytwarzanie nowych produktów przy użyciu znacznie mniejszej ilości surowców i energii. W branży gospodarowania odpadami powstają nowe miejsca pracy w tym m.in. przedsiębiorstwach odbierających i segregujących odpady, jak i firmach zajmujących się ich przetwarzaniem. W chwili obecnej przetwarzanie odpadów i inwestowanie w odnawialne źródła energii należą do najprężniej rozwijających się sektorów, pomimo panującego kryzysu gospodarczego.
Ze względu na coraz większy popyt w gospodarkach krajów rozwijających się, ceny surowców i energii będą rosnąć. Jednocześnie śmieci są stałym i „odnawialnym” źródłem surowców i energii, z których nasza gospodarka może i powinna korzystać. Innym rozwiązaniem jest wymiana zbędnych rzeczy. Nie potrzebujesz swojej starej kanapy? Oddaj ją w dobre ręce. To samo tyczy się sprzętu RTV/AGD. Nie każdy może sobie pozwolić na kupno nowej lodówki lub pralki. Dzięki wymianie, Ty pozbędziesz się kłopotu, a ktoś inny ucieszy się z prezentu. Wymieniając, naprawiając i pożyczając przedmioty dajesz im szansę na ich drugie życie. Z produktami, które uległy procesowi recyklingu spotykamy się na każdym kroku. Dokonując codziennych wyborów masz wpływ na to, czy dany odpad będzie ponownie wykorzystany do użytku. Wystarczy wybierać firmy odpowiedzialne społecznie, sprawdzać etykiety na opakowaniu i pamiętać o zielonym symbolu recyklingu. Bardzo ważne jest również to, aby przemyśleć kwestię ograniczania zakupów, korzystania z portali sprzedających rzeczy używane, wymiany sąsiedzkiej czy naprawy starych rzeczy.

Źródła: www.wrotapodlasia.pl, www.paker.pl ,ekofabryka.com.pl, naszesmieci.mos.gov.pl