Światowy Dzień Cukrzycy obchodzony jest każdego roku w dniu 14 listopada. Właśnie tego dnia w 1891 r. urodził się Frederick Banting, który wraz Charles’em Best jako pierwszy sformułował przemyślenia, które doprowadziły do odkrycia insuliny w 1922 roku. Dzień ten został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną oraz Światową Organizacją Zdrowia jako odpowiedź na obawy związane z nasilającym się występowaniem przypadków cukrzycy na całym świecie.
Chociaż większość wydarzeń związanych z obchodami Światowego Dnia Walki z Cukrzycą ma miejsce 14 listopada lub w pobliskich dniach, to kampania tematyczna jest prowadzona poprzez cały rok. Każdego roku Światowy Dzień Cukrzycy koncentruje się na jednym temacie, który jest przedmiotem specjalnej uwagi. Tematy dotychczas poruszane dotyczyły m.in. cukrzycy i praw człowieka, cukrzycy i stylu życia oraz kosztów cukrzycy. W 2020 jest to temat : CUKRZYCA I PIELĘGNIARKI: Pielęgniarki Twoim wsparciem w leczeniu cukrzycy.
Cukrzyca została uznana za chorobę cywilizacyjną i epidemię XXI wieku. Ze względu na przyczynę i przebieg, dzieli się ona na dwa typy. Cukrzyca typu 1 pojawia się najczęściej u dzieci i młodzieży. Może się rozpocząć w każdym wieku, nawet po 80 roku życia. Bezpośrednią przyczyną choroby jest zniszczenie komórek produkujących insulinę w trzustce (tzw. komórek beta) przez własny układ odpornościowy chorego. Leczenie cukrzycy typu 1 od początku polega na podawaniu insuliny. W czasach przed jej odkryciem dziecko z rozpoznaną cukrzycą typu 1 umierało zazwyczaj w pierwszym roku choroby. To tylko pokazuje, jak ważnego odkrycia dokonał Fryderyk Banting.
Drugi rodzaj cukrzycy – typu 2, występuje głównie u dorosłych. Przyczyną choroby są czynniki genetyczne i środowiskowe (nadwaga, otyłość). Istotą choroby nie jest brak insuliny, tylko niewłaściwe jej działanie w tkankach (jest to tzw. insulinooporność), co prowadzi do podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Leczenie polega na zmianie trybu życia: stosowaniu odpowiedniej diety, zwiększeniu aktywności fizycznej. Po kilku latach u zdecydowanej większości chorych niezbędne jest stosowanie insuliny.
Do typowych objawów cukrzycy zaliczamy:
- wzmożone pragnienie
- zwiększenie ilości oddawanego moczu (wielomocz)
- utratę masy ciała, mimo wzmożonego apetytu
- osłabienie
- senność
- szybkie męczenie się
- infekcje drożdżakowe w okolicach narządów płciowych, w fałdach skórnych lub w jamie ustnej;
- czyraki na skórze
- stany zapalne skóry i śluzówki
- zaburzenia widzenia
- drętwienia kończyn
- spowolnione gojenie ran
- uczucie mrowienia w kończynach
- zapach acetonu w wydychanym przez chorego powietrzu
- trudności w koncentracji uwagi
Objawy te częściej występują w cukrzycy typu I, która ma bardziej dynamiczny przebieg. Często jej pierwszą manifestacją, zwłaszcza u dzieci i młodzieży, mogą być kwasica i śpiączka ketonowa, należące do ostrych powikłań cukrzycy.
Cukrzyca typu II długo nie daje żadnych objawów, często pozostaje nierozpoznana
i nieleczona, prowadząc do nieodwracalnych w skutkach uszkodzeń narządów.
Szacuje się, że 50 proc. osób z cukrzycą typu II pozostaje nierozpoznanych. Taki sam odsetek chorych w chwili rozpoznania choroby ma już rozwinięte powikłania ze strony układu naczyniowego. Często pierwszym objawem cukrzycy typu II jest skłonność do ropnych zakażeń skórnych.
Do metod leczenia cukrzycy zalicza się:
- leczenie dietetyczne
- wysiłek fizyczny;
- leczenie farmakologiczne
- edukacja terapeutyczna.
Celem leczenia cukrzycy jest osiągnięcie normoglikemii, tzn. stężenia glukozy we krwi jak najbardziej zbliżonego do wartości prawidłowych. Cel ten osiąga się za pomocą insuliny lub leków doustnych. Nie można też zapomnieć o regularnych badaniach pozwalających na wczesne wykrycie i leczenie rozwijających się powikłań cukrzycy.
Źródła:www.poradnikzdrowie.pl, www.cukrzyca.pl, www.mojacukrzyca.org, https://portal.abczdrowie.pl