Rozprawka interpretacyjna
- Przeczytaj uważnie wiersz. Zwróć uwagę na tytuł. Jest on zazwyczaj ważną wskazówką do interpretacji.
- Sformułuj problem poruszany w tekście. Pamiętaj, że interpretacja musi być zawsze wyprowadzona z tekstu. Pisanie o tym, czego nie ma w tekście lub co jest z im sprzeczne, będzie skutkować błędem interpretacyjnym lub nadinterpretacją.
- Wyszukaj i podkreśl w wierszu słowa kluczowe. Mogą one wyznaczyć kierunek interpretacji.
- Wskaż w utworze nawiązania kulturowe i literackie.
- Rozpoznaj gatunek liryczny.
- Określ tematykę utworu (np. liryka miłosna, refleksyjno-filozoficzna, religijna, żałobna, autotematyczna).
- Rozpoznaj sytuację komunikacyjną w wierszu – kim jest osoba mówiąca, do kogo się zwraca.
- Scharakteryzuj osobę mówiącą – w jaki sposób się ujawnia, w czyim imieniu się wypowiada, jakie poglądy reprezentuje, jakie emocje ujawnia, co można powiedzieć o jej postawie wobec świata.
- Opisz sytuację liryczną – określ, w jakich okolicznościach wypowiada się osoba mówiąca, np. sytuacja wyznania, modlitwy, rozmowy). Zastanów się, jaki jest nastrój wiersza.
- Wskaż typ liryki (np. liryka bezpośrednia, pośrednia, podmiotu zbiorowego).
- Przeanalizuj kompozycję utworu – zauważ, jak skonstruowany jest wiersz. Przyjrzyj się wersyfikacji – budowie strof, wersów, rymów.
- Zwróć uwagę na zastosowane w wierszu środki stylistyczne. Zinterpretuj je i określ ich funkcję w utworze.
- Pamiętaj, aby analizować i interpretować wiersz w takim zakresie, w jakim jest to istotne dla rozważenia problemu poruszanego w utworze i uzasadnienia przyjętej tezy.
Zasada konstrukcyjna rozprawki:
- Teza lub hipoteza.
- Argumenty.
- Potwierdzenie tezy, wnioski.
Kompozycja pracy:
1. Wstęp:
a) wprowadzenie do tematu,
b) sformułowanie tezy lub hipotezy.
2. Rozwinięcie:
a) przedstawienie argumentów wynikających z analizy i interpretacji załączonego utworu i innych tekstów kultury,
b) przywołanie przykładów.
3. Zakończenie:
a) podsumowanie – sformułowanie wniosków,
b) potwierdzenie tezy lub weryfikacja hipotezy,
c) wnioski.
9 września 2016 r.