„W wielki Czwartek rzesza cała

Do ciemnicy wiedzie Chrysta.

Dzwony zmilkły, a nastała

Jakaś cisza uroczysta.”

(Władysław Syrokomla, Dni doroczne na Litwie)

Wielki Czwartek rozpoczyna tzw. Triduum Paschalne. W kościołach odprawiane są msze na pamiątkę ostatniej wieczerzy. Ten dzień jest wspomnieniem ustanowienia Eucharystii i kapłaństwa. W czasie mszy wielkoczwartkowej (tzw. Wieczerzy Pańskiej) sprawowany jest obrzęd umywania nóg dwunastu mężczyznom na pamiątkę gestu Chrystusa wykonanego w stosunku do dwunastu apostołów w wieczerniku. Mszę wielkoczwartkową kończy przeniesienie Najświętszego Sakramentu do tabernakulum znajdującego się w specjalnie na ten czas urządzonej „ciemnicy”. Na pamiątkę obnażenia Jezusa z szat przed ukrzyżowaniem ołtarze zostają „obnażone” z obrusów.

W Wielki Czwartek milkną dzwony. W zamian za to dawniej dzieci na wsiach biegały z drewnianymi kołatkami, których dźwięk miał przepędzić diabła. Nie wolno było w ten dzień używać wulgaryzmów, gdyż na tego, kto tak zrobił, miał spaść kościelny dzwon.

Od Wielkiego Czwartku nie można było w żaden sposób naruszać ziemi (np. poprzez wyrwanie rośliny lub kopanie), ponieważ w tym czasie przebywał w niej – najpierw w ciemnicy, a potem w grobie – Chrystus, więc stanowiła nienaruszalną świętość. Obowiązywała cisza, zabronione było śpiewanie i granie. W Wielki Czwartek wszyscy obowiązkowo się kąpali – nazywano ten dzień „czystym czwartkiem” – na pamiątkę obrzędu umywania nóg apostołom. Kąpiel wielkoczwartkowa miała mieć moc uzdrawiającą, a dziewczętom miała dodać urody. Po kąpieli nie wycierano się – woda musiała wyschnąć sama.

Po powrocie z mszy wielkoczwartkowej zasiadano do postnej wieczerzy, od której zaczynał się post ścisły, trwający aż do niedzieli. Wieczerza ta nosiła nazwę „tajni” lub „ostatniej wieczerzy”. Wierzono, że w ten wieczór nawiedzały domy dusze zmarłych, więc nie wolno było sprzątać ze stołów, aby nie urazić przodków niegościnnością.