Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Rzeszowie podaje, że „w Polsce co roku odnotowuje się około 50 tys. przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry, w tym 3 tys. zachorowań na czerniaki. Czerniak stanowi tylko 6% wszystkich nowotworów skóry, ale aż 80% chorych na czerniaki umiera z tego powodu. Liczba zachorowań na czerniaka w Polsce podwaja się co 10 lat. Wpływ na tę sytuację ma między innymi zmiana zachowań Polaków, w tym nadmierne opalanie, oddawanie się kąpielom słonecznym bez właściwej ochrony, a także korzystanie z solariów, szczególnie przez osoby w młodym wieku”.

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Charakteryzuje się bardzo agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. Czasem wystarczą 3 miesiące, aby czerniak zaatakował cały organizm. Należy jednak pamiętać, że usunięcie czerniaka miejscowego, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, pozwala na wyleczenie nawet 100% chorych. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie tego nowotworu.

Osoby najbardziej narażone na rozwój czerniaka to osoby:

• o jasnych i rudych włosach,
• o jasnych oczach,
• o jasnej lub bardzo jasnej cerze,
• z piegami i/lub znamionami,
• które łatwo ulegają poparzeniom słonecznym,
• słabo tolerują słońce,
• opalają się z dużym trudem lub w ogóle,
• u których w rodzinie występował czerniak.

Jak się ochronić przed czerniakiem - Złote Zasady profilaktyki czerniaka:

1. Nie opalaj się w solarium! - w przypadku młodych ludzi jest to najważniejszy czynnik wywołujący czerniaki.
2. Unikaj przebywania w pełnym słońcu w godzinach 11.00 - 16.00.

3. Ochrona skóry: stosuj kremy z wysokimi filtrami UV, noś czapkę i okulary przeciwsłonecznych - latem nawet podczas pochmurnych dni należy stosować ochronę. Pamiętaj o ochronie także podczas uprawiania sportu na świeżym powietrzu!
4. Raz w miesiącu oglądaj swoją skórę - sprawdź, czy Twoje znamiona nie zmieniają się lub czy nie pojawiły się nowe.
5. Jeśli zauważysz, że coś podejrzanego dzieje się z Twoim znamieniem, udaj się do dermatologa lub chirurga-onkologa.
6. Przynajmniej raz na rok odwiedzaj dermatologa lub chirurga-onkologa, aby sprawdził, czy wszystko w porządku.

Samobadanie skóry - pierwszy krok w zmianie zachowań

Kluczem wczesnego rozpoznania czerniaka jest dobra znajomość własnego ciała i skóry. Samoocena skóry powinna być wykonywana raz w miesiącu zarówno przez osoby starsze jak i młodzież. Poświęćcie kilka minut, aby poznać Kamilę i Dawida oraz przejść szybki kurs samooceny skóry: http://www.akademiaczerniaka.pl/kampania-znamie-znam-je/program-do-szkol-ponadgimnazjalnych/film-edukacyjny-dla-uczniow/

Warto sprawdzić swoją wiedzę oraz czujność przechodząc przez krótki internetowy quiz „Znamię! Znam je?”. Gra przedstawia sześć różnych znamion - rolą gracza jest sprawdzić, czy prawidłowo odróżnia czerniaka od niegroźnych zmian skórnych. Gra dostępna jest na stronie www Akademii Czerniaka: http://www.akademiaczerniaka.pl/kampania-znamie-znam-je/gra-interaktywna/

Wykorzystane informacje pochodzą z materiałów programu edukacyjnego z zakresu profilaktyki czerniaka „Znamię! Znam je? - czyli co musisz wiedzieć o czerniaku skóry”.