Międzynarodowy Dzień Migrantów jest świętem upamiętniającym uchwalenie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1990 roku Międzynarodowej Konwencji o Ochronie Praw Wszystkich Pracowników – Migrantów i Członków Ich Rodzin. Konwencja ta weszła w życie 1 lipca 2003 roku. Jej celem jest ochrona wszystkich legalnych i nielegalnych pracowników - migrantów przed wyzyskiem. W tym celu ustanowiono globalne standardy w zakresie opieki społecznej, ochrony socjalnej i praw człowieka oraz wynikających z nich obowiązków dla państw, które wysyłają i przyjmują migrantów. Jednym z podstawowych założeń Konwencji jest zapobieganie nielegalnemu i niezgodnemu z przepisami zatrudnianiu pracowników. 

Za nadzorowanie realizacji postanowień dokumentu odpowiedzialny jest Komitet do Ochrony Praw Wszystkich Pracowników - Migrantów i Członków Ich Rodzin. W jego skład wchodzi dziesięciu ekspertów o nieposzlakowanej opinii i potwierdzonej bezstronności, wybranych przez kraje członkowskie. Konwencja wzorowana jest na Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka. Zawiera ona 193 artykuły, w tym mówiący o tym, że migrujący pracownicy i członkowie ich rodzin mogą opuścić jakiekolwiek państwo, w tym własny kraj pochodzenia (art. 8). Zgodnie z artykułem 10 nikt nie może być poddany torturom, karom ani traktowany okrutnie, nieludzko lub poniżająco. Inne zapisy gwarantują wolność wyznania, prawo do prywatności, własności, wolności i bezpieczeństwa osobistego. 

Z okazji Światowego Dnia Migracji Sekretarz Organizacja Narodów Zjednoczonych wygłasza specjalne orędzie. W siedzibie ONZ w Nowym Jorku odbywają się konferencje poświęcone migrantom. ONZ uruchomiło również specjalną platformę http://iamamigrant.org, gdzie można zapoznać się z historiami migrantów. Witryna promuje różnorodność i integrację migrantów w społeczeństwie.