Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona korzysta z cookies. Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.

Stanisław Koniecpolski herbu Pobóg, syn wojewody sieradzkiego Aleksandra, urodził się 9 lutego 1591 roku w Koniecpolu. Był jednym z najwybitniejszych hetmanów polskich XVII wieku.

Stanisław Koniecpolski ukończył Akademię Krakowską. Następnie zaprawiał się w rzemiośle wojennym w krajach Europy Zachodniej. Służbę wojskową w Rzeczpospolitej rozpoczął w 1610 roku podczas oblężenia Smoleńska przez Zygmunta III Wazę. Następnie walczył w szeregach obrony potocznej na Ukrainie, zdobywając uznanie hetmana Stanisława Żółkiewskiego. W 1615 roku Koniecpolski poślubił córkę hetmana - Katarzynę Żółkiewską, która po osiemnastu miesiącach zmarła przy porodzie. W 1618 roku jako najmłodszy w dziejach kandydat otrzymał buławę hetmana polnego koronnego oraz ożenił się powtórnie z kasztelanką wojnicką - Lubomirską. W 1620 roku z tego związku urodził się syn Aleksander.  Walczył na  kresach południowo-wschodnich z Tatarami. Po klęsce pod Cecorą w 1620 roku dostał się do niewoli tureckiej. Przebywał w więzieniu w Stambule, skąd wykupiono go w 1623 roku. Od tej pory dowodził całością sił Rzeczypospolitej, walcząc z napadami Tatarów. W 1624 roku rozbił ich pod Martynowem nad Dniestrem.

Od 1626 roku dowodził armią koronną w wojnie ze Szwedami na terenie Prus. Prowadząc “wojnę szarpaną” w 1627 roku zdobył Puck i Gniew, zwyciężył pod Czarnem. Po nierozstrzygniętej bitwie pod Tczewem w 1629 roku pokonał Szwedów pod Trzcianą. W 1632 roku został hetmanem wielkim koronnym, a w 1633 roku kasztelanem krakowskim.

Bardzo cenił go król Zygmuntowi III Waza. Wyznaczył go między innymi na wykonawcę testamentu królewskiego. Z królem Władysławem IV przeprowadził reformę wojskową, rozbudował piechotę autoramentu cudzoziemskiego i wprowadził do armii oddziały dragonów. Wpierał budowę floty. Był bliskim doradcą Władysława IV i powiernikiem jego planów wyprawy na Turcję. Postulował zdobycie Krymu i zniszczenie Ordy tatarskiej.

Na bezpieczeństwie granic południowo-wschodnich zależało mu także ze względu na własne rozlegle włości (170 miast i miasteczek oraz 740 wsi). Był jednym z najbogatszych magnatów, zwano go potocznie “wicekrólem Ukrainy”, gdzie prowadził rozległą akcję osadniczą.

Krwawo stłumił bunty Kozaków w 1625 i 1630 roku oraz powstrzymywał kozackie  wyprawy przeciwko Turcji, aby nie prowokować sułtana. Dla kontroli Zaporoża za własne pieniądze zbudował w 1634 roku nad Dnieprem twierdzę Kudak. W latach 1632-1934 zapobiegł otwartej wojnie z Turcją przy równoczesnym konflikcie z Rosją. W 1633 pokonał Tatarów budziackich pod Sasowym Rogiem w Mołdawii, a rok później odparł atak Turków pod Kamieńcem Podolskim. Wielokrotnie powstrzymywał tatarskie zagony. Między innymi w 1644 roku pod Ochmatowem zadał Tatarom najdotkliwszą klęskę w dziejach walk z nimi, rozbijając doszczętnie wyprawę Tuhaj-beja.

Zmarł 11 marca 1646 roku w Brodach w kilka tygodni po zawarciu trzeciego małżeństwa z młodszą o prawie 30 lat Zofią Opalińską.

Stanisław Koniecpolski był znakomitym gospodarzem i strategiem wojskowym, wiernym i oddanym współpracownikiem królów: Zygmunta III Wazy i Władysława IV.

Opracowano na podstawie stron internatowych.