Drukuj

1 lutego 1411 roku w Toruniu został zawarty traktat pokojowy między Polską i Litwą a Krzyżakami kończący tak zwaną wielką wojnę z lat 1409–1411.

Przyczyn wybuch konfliktu wojennego było wiele Zakon krzyżacki starał się od wielu lat opanować Żmudź, która rozdzielała jego posiadłości. Dążenia te w zmogły się po objęcie godności wielkiego mistrza zakonu przez Ulryka von Jungingena, zwolennika wrogiej polityki wobec Polski. Starania Krzyżaków na rzecz rozerwania sojuszu Polski i Litwy spełzły na niczym, toteż w 1409 roku Krzyżacy zdecydowali się zająć ziemię dobrzyńską. W tym czasie doszło do wybuchu powstania ludności na Żmudzi, które poparł wielki książę litewski Witold.

W sierpniu 1409 roku Ulrich von Jungingen wypowiedział wojnę Polsce. Wojska zakonne weszły na teren ziem polskich. Działania wojenne całkowicie zaskoczyły Polaków. W tym samym czasie wojska litewskie wsparły powstańców i zajęły całą Żmudź. Polskie wojsko w połowie września pod wodzą Jagiełły ruszyło na północ. Między innymi po oblężeniu Polacy zdobyli Bydgoszcz. W międzyczasie rozpoczęto rokowania. Zdano się nawet na arbitraż Wacława Luksemburczyka. Wojna została wznowiona na początku lata 1410 roku. Armia polska przeszła Wisłę pod Czerwińskiem, gdzie połączyła się z wojskami litewsko-smoleńskimi (ruskimi). Następnie, polski król 9 lipca 1410 roku przekroczył granicę zakonu koło Lidzbarka chcąc uderzyć w samo serce zakonu. Manewr ten zaskoczył wielkiego mistrza. Zastąpił on drogę wojskom Jagiełły idącym na Malbork na polach koło wsi Grunwald. Do bitwy doszło 15 lipca 1410 roku. Bitwa pod Grunwaldem była największą bitwą pomiędzy Krzyżakami a Polską i jedną z największych bitew w średniowiecznej Europie. Zginął w niej sam wielki mistrz Ulrich von Jungingen oraz większość dostojników zakonu.

Zwycięstwo wojsk sojuszniczych było przygniatające. Kolejne miasta pruskie bez walki poddawały się Jagielle. Jednak Malbork nie został zdobyty. Jego oblężenie trwało od 25 lipca do 19 września 1410 roku.

Krzyżacy spróbowali jeszcze jednego starcia, które miało na celu przechylić losy wojny na korzyść zakonu i dać pretekst do zawarcia korzystnego pokoju. Bitwa pod Koronowem (10 października 1410 roku) przyniosła po raz kolejny zwycięstwo dla Polski.

Walczące strony zawarły pokój w Toruniu. Na jego podstawie Królestwo Polskie odzyskało ziemię dobrzyńską z zamkami w Złotoryi i Bobrownikach, zakon krzyżacki zrezygnował ze Żmudzi na okres życia Władysława Jagiełły i Witolda, cała ziemia chełmińska przeszła ponownie pod panowanie Krzyżaków, obie strony postanowiły też, że kupcy obu państw mogą swobodnie i bez przeszkód, według dawnych zwyczajów, używać dróg wodnych i lądowych. Zakon krzyżacki zobowiązał się zapłacić odszkodowanie za wykup jeńców w wysokości 10 milionów groszy czeskich.

Zakon w wyniku wojny stracił swoją przewagę nad Królestwem Polskim i wszedł w okres schyłku swojej potęgi. Wzrosło natomiast znaczenie Polski i Litwy w Europie, które zaczęły odgrywać coraz większą rolę na arenie międzynarodowej. Zakon krzyżacki poprzez rezygnację ze Żmudzi stracił szansę na połączenie się ze swoją gałęzią w Inflantach.

Opracowano na podstawie stron internetowych.