Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona korzysta z cookies. Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.

27 stycznia 1945 roku żołnierze radzieccy 60. Armii I Frontu Ukraińskiego wkroczyli do niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. W 2005 roku w rocznicę jego wyzwolenia Organizacja Narodów Zjednoczonych ustanowiła 27 stycznia Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

W obozie macierzystym Auschwitz I, w Auschwitz II (Birkenau) i w Auschwitz III (Monowitz) wyzwolenia doczekało zaledwie 7 tysięcy więźniów. Około 500 więźniów żołnierze radzieccy wyzwolili przed 27 stycznia i wkrótce potem w podobozach KL Auschwitz: w Starej Kuźni, w Blachowni Śląskiej, Libiążu, Świętochłowicach, Wesołej, Jawiszowicach i Jaworznie. W obozie macierzystym i w Birkenau żołnierze radzieccy znaleźli około 600 zwłok więźniów, zastrzelonych przez esesmanów w trakcie wycofywania się z Auschwitz oraz zmarłych z wycieńczenia. Większość więźniów Niemcy zdołali wyprowadzić na zachód w marszach śmierci.

Stopniowa likwidacja obozu rozpoczęła się już w sierpniu 1944 roku. Do początku 1945 roku Niemcy wywieźli w głąb Rzeszy 65 tysięcy więźniów. Wymordowali wówczas większość członków tzw. Sonderkommando, obsługujących komory gazowe i krematoria.

Po rozpoczęciu przez wojska radzieckie ofensywy zimowej Niemcy postanowili zlikwidować obóz. 17 stycznia 1945 roku na ostatnim apelu w Auschwitz stawiło się 67 tysięcy więźniów. Popędzono ich pieszo w mrozie w kierunku Gliwic i Wodzisławia Śląskiego. Dalej zostali wywiezieni pociągami do obozów koncentracyjnych w Niemczech. Spośród 58 tysięcy więźniów wyprowadzonych z Auschwitz w marszach śmierci zginęło ponad 10 tysięcy.

Niemcy przystąpili również do zacierania śladów popełnionych zbrodni. Niszczyli dokumentację, rejestry więźniów, likwidowali doły z prochami ofiar, podpalili magazyny z rzeczami pomordowanych, wysadzili w powietrze unieruchomione wcześniej krematoria i komory gazowe.

Więźniowie Auschwitz, którym dane było doczekać wolności, w większości Żydzi z ponad dwudziestu krajów Europy, byli skrajnie wyczerpani, wygłodzeni i chorzy. Z pomocą im pospieszyli radzieccy lekarze wojskowi i sanitariusze oraz mieszkańcy okolicznych miejscowości. Polski Czerwony Krzyż zorganizował szpital obozowy, w którym leczono ponad 4,5 tysiąca chorych, w tym 400 dzieci.

Wiosną 1945 roku na terenie obozu działała radziecka komisja do badania zbrodni niemieckich. W oparciu o przesłuchania więźniów doszła ona do wniosku, że obóz Auschwitz pochłonął 4 miliony ofiar. W rzeczywistości w obozie śmierć poniosło około 1,1 miliona ludzi. Obóz Auschwitz stał się dla świata symbolem terroru, ludobójstwa i holokaustu.

Opracowano na podstawie stron internetowych.