Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona korzysta z cookies. Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.

Jan Nowak-Jeziorański, właściwie Zdzisław Antoni Jeziorański polityk, działacz społeczny, dziennikarz, podporucznik Wojska Polskiego, kurier i emisariusz Komendy Głównej Armii Krajowej i Rządu RP w Londynie, wieloletni dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa urodził się 2 października 1914 roku w Berlinie. Po ukończeniu studiów ekonomicznych w 1936 roku był starszym asystentem w katedrze ekonomiki uniwersytetu w Poznaniu. W 1937 roku ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii. Walczył w kampanii wrześniowej, został wzięty do niewoli przez Niemców na Wołyniu. Po ucieczce z niewoli od 1940 roku działał w podziemiu, od 1941 roku w Związku Walki Zbrojnej przemianowanym w 1942 roku na Armię Krajową. W 1943 roku zgłosił się jako ochotnik na kuriera Armii Krajowej do władz polskich poza krajem. Został wysłany do Poselstwa Polskiego w Sztokholmie. Po przekazaniu poczty wrócił do kraju. Następnie, jako emisariusz, dotarł do rządu RP w Londynie. Wtedy przybrał pseudonim Jan Nowak. W Anglii odbył rozmowy zarówno z przedstawicielami rządu polskiego, jak i władz angielskich. W lipcu 1944 roku wrócił do Polski. Podczas powstania warszawskiego wziął ślub z łączniczką Jadwigą Wolską. W październiku 1944 roku z rozkazu komendanta Armii Krajowej generała Tadeusza Bora-Komorowskiego udał się do Londynu. Wywiózł setki dokumentów i zdjęć. Jako emisariusz Armii Krajowej zyskał przydomek "Kurier z Warszawy".

Po wojnie pozostał na emigracji, mieszkał w Londynie, Monachium i Waszyngtonie. W latach 1948–1951 pracował w redakcji polskiej brytyjskiej rozgłośni BBC. Następnie do 1976 roku kierował Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa. Po odejściu z radia przez dwadzieścia lat działał w Kongresie Polonii Amerykańskiej. W 2002 roku powrócił do Polski i na stałe zamieszkał w Warszawie. Przez cały okres pobytu w Polsce, podobnie jak na emigracji, był zaangażowany aktywnie w działalność polityczną. Stał się zwolennikiem wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. W 2002 roku w uznaniu zasług Jana Nowaka-Jeziorańskiego we wspieraniu Litwy w dążeniu do NATO nadano mu tytuł honorowego obywatela Litwy.

Zmarł 20 stycznia 2005 roku w szpitalu w Warszawie. Uroczysty pogrzeb odbył się 26 stycznia 2005 roku. Został pochowany w rodzinnym grobie Jeziorańskich na Powązkach.

Jan Nowak-Jeziorański jest autorem wielu książek i artykułów politycznych oraz niezliczonych audycji radiowych. Za swoją działalność otrzymał szereg odznaczeń, nagród i wyróżnień. Był doktorem honoris causa kilku uniwersytetów, w tym Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wrocławskiego i Warszawskiego.