Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona korzysta z cookies. Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.

5 listopada 1370 roku zmarł w Krakowie Kazimierz III Wielki, ostatni polski monarcha z dynastii Piastów. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych władców Polski. W latach 1333-1370 był królem Polski. 

Kazimierz urodził się 30 kwietnia 1310 roku w Kowalu. Był synem Władysława Łokietka. Od młodości przygotowywany był na następcę tronu przez swojego ojca. W latach 1329-1330 przebywał z misją dyplomatyczną na Węgrzech. Za życia ojca zarządzał Wielkopolską, Kujawami i ziemią sieradzką. W bitwie pod Płowcami (1331) nie brał udziału. Prawdopodobnie opuścił pole bitwy na osobiste polecenie ojca, który obawiał się o bezpieczeństwo jedynego sukcesora tronu. Rok później wziął udział w walkach z książętami głogowskimi o odzyskanie południowej Wielkopolski.

Po śmierci Władysława Łokietka został 25 kwietnia 1333 roku koronowany w Krakowie przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława  na króla Polski. W 1335 roku w zamian za zrzeczenie się przez króla czeskiego Jana Luksemburskiego pretensji do tronu polskiego zrezygnował z praw do księstw śląskich. Unormował stosunki z Krzyżakami. W 1343 roku zawarł z nimi pokój w Kaliszu. Odzyskał Kujawy i ziemię dobrzyńską zrzekając się tymczasowo praw do Pomorza Gdańskiego. W 1355 roku zhołdował Mazowsze. Rozpoczął ekspansje na wschód. Z pomocą węgierską w latach 1340–1349 przyłączył do Polski większą część Rusi Halicko-Włodzimierskiej.

Za czasów panowania Kazimierza Wielkiego nastąpił szybki rozwój  gospodarczy, polityczny i kulturowy kraju. Przeprowadzono reformy skarbowe (reorganizacja podatków, systemu celnego, reforma monetarna) i sądowe, a w zakresie prawodawstwa doprowadził do kodyfikacji prawa (statuty wiślicko-piotrowskie). Popierał rozwój miast. Wspierał handel i rzemiosło. Lokował  kilkadziesiąt miast, nadał im wiele przywilejów, popierał osadnictwo wiejskie. Rozbudował system obronny kraju wznosząc 50 zamków warownych i otaczając 27 miast murami obronnymi. Między innymi te poczynania Kazimierza Wielkiego przyczyniły się  do powstania znanego powiedzenia, że "zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną". Ponadto zreformował siły zbrojne. W 1364 roku założył w Krakowie pierwszy polski uniwersytet.

Był czterokrotnie żonaty. Nie  pozostawił po sobie legalnego następcy. Po śmierci Kazimierza – na mocy wcześniejszych układów – tron polski przypadł jego siostrzeńcowi, Ludwikowi Węgierskiemu.

Na osobie Kazimierza, który jako jedyny polski władca otrzymał przydomek Wielki, kończy się dynastia Piastów, panująca w Polsce ponad czterysta lat.

Opracowano na podstawie stron internetowych.