Głównej zawartości

Komunikat alertu

Ta strona korzysta z cookies. Bez zmiany ustawień pliki są zapisywane na urządzeniu.

16 czerwca 1895 r. w Gniewczynie Łańcuckiej urodził się Antoni Chruściel, polski generał, Komendant Okręgu Warszawa Armii Krajowej i dowódca sił powstańczych podczas Powstania Warszawskiego.

Przed I wojną światową działał w ruchu niepodległościowym. Od maja 1915 r. służył w wojsku austriackim. W grudniu 1918 r. został żołnierzem Wojska Polskiego. Jako dowódca kompanii brał udział w walkach z Ukraińcami, a następnie w wojnie z bolszwikami. W okresie międzywojennym powoli zdobywał kolejne stopnie oficerskie. W latach 1935-1937 wchodził w skład komitetu redakcyjnego "Przeglądu Piechoty". W marcu 1938 r. objął dowództwo 82. Syberyjskiego Pułku Strzelców im. T. Kościuszki, stacjonującego w Brześciu nad Bugiem. Walczył na jego czele w kampanii wrzęśniowej 1939 r., biorąc między innymi udział w obronie twierdzy Modlin. Od kwietnia 1940 r. działał w Związku Walki Zbrojnej. W maju 1941 r. został mianowany Komendantem Okręgu ZWZ Warszawa-Miasto. Posługiwał się kilkoma pseudonimami: Adam, Ryż, Dozorca, Monter, Sokół, Konar, Madej, Nurt, Cięciwa. Rozkazem Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego z sierpnia 1942 r. został mianowany pułkownikiem. Wśród dowódców Armii Krajowej należał do zwolenników wybuchu powstania w Warszawie. Po wybuchu powstania Antoni Chruściel był dowódcą całości walczących sił polskich. 14 września 1944 r. został awansowany do stopnia generała brygady. Po kapitulacji oddziałów powstańczych przebywał w oflagu Langwasser koło Norymbergii i w obozie Colditz koło Lipska.

Po zakończeniu II wojny światowej objął w Londynie stanowisko zastępcy Szefa Sztabu Głównego Polskich Sił Zbrojnych. Po demobilizacji oddziałów polskich w roku 1948 pozostał na emigracji w Londynie. We września 1946 r. komuniści pozbawili go obywatelstwa polskiego. Decyzję tę uchyliła w 1971 r. Rada Państwa PRL, nie ogłaszając postanowienia publicznie. Od 1956 r. przebywał w Waszyngtonie. Pracował w kancelarii adwokackiej, potem jako tłumacz. Od 1956 r. mieszkał w Waszyngtonie, gdzie pracował w biurze adwokackim. Zmarł 30 listopada 1960 r. w Waszyngtonie. Spoczął na cmentarzu Mount Oliver w Waszyngtonie. W 1970 r. z inicjatywy Polonii jego szczątki przeniesiono do sanktuarium Doleystown (zwanego "amerykańską Częstochową") w Pensylwanii. W 2004 r. urna z prochami dowódcy powstania warszawskiego gen. bryg. Antoniego Chruściela "Montera" została złożona na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Odznaczony był między innymi: Złotym i Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Złotym Krzyżem Zasługi oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

(opracowano w oparciu o strony internetowe)